Zdrowie
seksualne wskazuje na sprawność układów
i narządów wewnętrznych człowieka oraz prawidłowe funkcjonowanie
psychofizyczne. Zaburzenia funkcji seksualnych są częstymi dolegliwościami i
istotnie wpływają na pogorszenie jakości życia. Mimo iż większość pacjentów z
zaburzeniami życia intymnego uznaje ten problem za istotny w swoim życiu, tylko nieliczni szukają porady lekarskiej w
tym zakresie. Dla większości rozmowa na temat problemów seksualnych jest kłopotliwa,
duża część pacjentów wstydzi się przyznać lekarzowi, że ma problemy z erekcją
bądź odczuwa lęk przed aktywnością seksualną po przebytym zawale serca lub
operacji kardiochirurgicznej.
Po większości incydentów kardiologicznych można
bezpiecznie powrócić do aktywności seksualnej: po 4-6 tygodniach
od zawału mięśnia sercowego, a po operacji serca nieco później (po około 8
tygodniach). Warto jednak sprawdzić czy zbliżenie seksualne nie jest zbyt dużym
wysiłkiem, lub czy nie wyzwala niepożądanych objawów. Ocenia się, że aktywność
seksualna jest obciążeniem ok. 3-4 MET – czyli zalicza się ją do wysiłków
lekkich i umiarkowanych (prace domowe,
jazda rekreacyjna na rowerze, praca stojąca).
Obciążenie fizyczne podczas
aktywności seksualnej powoduje m.in. wzrost ciśnienia o 30-50 mmHg, tętna zaś
do 90-140 i porównuje się go do:
- krótkiego,
szybkiego spaceru - wejścia
na 1 piętro w przeciągu 10 sekund - przejścia
1,5 km
w czasie 20 minut - mycia
okien
Jeśli podczas takich czynności nie pojawiają
się dolegliwości wieńcowe, zbliżenie seksualne jest bezpieczne.
Jak
bezpiecznie rozpocząć aktywność seksualną?
Przed
rozpoczęciem współżycia należy odpowiednio się przygotować. Nie należy spożywać
nadmiernych ilości alkoholu, ani jeść ciężkostrawnych posiłków na 2 godziny
przed współżyciem. W sypialni powinno się zapewnić odpowiednią temperaturę
powietrza oraz relaksującą i miłą
atmosferę. Jeśli to konieczne (ze względu na stan zdrowia), powinno się pozwolić swojemu partnerowi przejąć aktywność podczas współżycia. Leki które mogą być
niezbędne w trakcie zwiększonego wysiłku warto umieść blisko łóżka.
Komunikacja
z partnerem to pierwszy i najważniejszy krok w
odzyskaniu normalnego związku. Zawał serca lub poważna operacja serca są
stresującym doświadczeniem dla obu partnerów. Rekonwalescencja po powrocie
do domu jest odpowiednim czasem, by porozmawiać
o obawach i oczekiwaniach. Rozmowa może być ważniejsza niż akt
płciowy na tym etapie.
Przytulanie, dotykanie i
pieszczoty bez stosunku płciowego wymagają bardzo mało energii. Mogą one
zostać wznowione wkrótce po dotarciu do domu. Czuły gest jest dobrym sposobem, aby wyrazić swoją
miłość, zanim przejdzie się do stosunku płciowego.
Nie należy pomijać gry wstępnej,
jest to szczególnie ważne w okresie rekonwalescencji. Oprócz zwiększenia
przyjemności, gra wstępna umożliwia również stopniowy wzrost częstości akcji
serca, ciśnienia tętniczego krwi przygotowując organizm do aktywności seksualnej w taki sam sposób
jak rozgrzewka do treningu aerobowego.
Pożądane pozycje. Pozycja
podczas stosunku seksualnego powinna być wygodna, umożliwiać swobodny oddech
oraz nie wywoływać przedłużającego się napięcia izometrycznego mięśni, które
może być przyczyną bólu wieńcowego lub
zaburzeń rytmu. W związku z tym, iż typowa przy współżyciu pozycja
mężczyzn powoduje skurcz izometryczny
mięśni obręczy barkowej i ramion, polecane jest układanie się na boku. Pacjenci
po zabiegach kardiochirurgicznych, do momentu pełnego zrostu mostka dodatkowo
powinni unikać pozycji powodujących ucisk klatki piersiowej.
Częstotliwość zbliżeń
jest uzależniona od wcześniejszych przyzwyczajeń i potrzeb. Aktywność
seksualna powinna być dla każdego
przyjemnością, a nie stresem.
Aktywność seksualną należy przerwać gdy pojawią
się: bóle wieńcowe, duszność, uczucie nadmiernego zmęczenia, zawroty głowy, złe samopoczucie, problemy z wszczepionym urządzeniem do elektroterapii. Zawsze należy powiadomić o
dolegliwościach występujących podczas aktywności seksualnej swojego
lekarza prowadzącego.
Aktywność
seksualna jest bezpieczna u większości pacjentów z chorobami układu krążenia.
Powrót do aktywności seksualnej, będącej
jednym z elementów szeroko pojętej rehabilitacji kardiologicznej,
poprawia satysfakcję z życia i jego jakość.
Dr hab. n. k. f. Edyta Smolis-Bąk
Klinika Choroby Wieńcowej i Rehabilitacji Kardiologicznej
Narodowy Instytut Kardiologii w Warszawie