Najlepsze co możesz zrobić dla swojego serca to…. rzucić palenie!
Co wdycha palacz?
Dym tytoniowy to aż 7 tysięcy związków chemicznych oddziałowujących toksycznie na organizm osoby palącej. Kilkadziesiąt z nich jest rakotwórczych, wiele uszkadza płuca i oskrzela, wiele też oddziałowuje bardzo negatywnie na serce i układ krążenia. Ta mieszanina chemiczna, która powstaje podczas spalania uszkadza właściwie wszystkie naczynia – mózgowe, wieńcowe oraz obwodowe.
Zła wiadomość jest taka, że nie ma bezpiecznej dawki tytoniu. Nawet jeden papieros dziennie zwiększa ryzyko ostrego zawału serca 1,5 raza. Oczywiście im więcej osoba paląca wypala papierosów tym ryzyko to jest większe. U palacza dwóch paczek dziennie ryzyko to jest większe aż dziewięciokrotnie.
Tlenek węgla (czad) – bardzo toksyczny środek, łączy się z hemoglobiną we krwi 200 razy lepiej niż tlen. Znany jako trucizna ulatniająca się z piecyków gazowych Dwusiarczan węgla – w naturze jest emitowany w pierwszym etapie erupcji wulkanów. W przemyśle wykorzystywany do wytwarzania włókien wiskozowych Tlenki azotu Cyjanowodór – kwas pruski stosowany w komorach gazowych podczas II wojny światowej Substancje smoliste Kadm – silnie trujący metal Cynk Nikotyna – silna trucizna, narkotyk, substancja owadobójcza
W jaki sposób palenie szkodzi sercu i układowi krążenia?
Natychmiastowo – każdy łyk dymu tytoniowego podnosi ciśnienie krwi i przyspiesza bicie serca, co powoduje zwiększone zapotrzebowanie na tlen. Niestety nikotyna powoduje obkurczanie naczyń krwionośnych, więc przepływ krwi jest znacznie utrudniony. To bardzo niebezpieczna sytuacja – niedokrwienie mięśnia sercowego może prowadzić do zawału.
Długofalowo – dym tytoniowy zwiększa krzepliwość krwi, krew staje się lepka, zwiększa się ryzyko powstania skrzepliny i niedokrwienia mięśnia sercowego, co prowadzi do zawału serca. Dym tytoniowy przyczynia się również do rozwoju miażdżycy poprzez uszkodzenie komórek śródbłonka i zwiększenie poziomu cholesterolu.
Choroba wieńcowa Miażdżyca Otępienie naczyniopochodne Choroba Alzheimera – ryzyko choroby u wieloletnich palaczy jest 2,5 raza większe niż u osób niepalących. Udar krwotoczny Udar niedokrwienny
Czy te zmiany są odwracalne?
Dobra wiadomość dla palaczy tytoniu jest taka, że bez względu na to jak długo palili zawsze odniosą korzyści z zaprzestania palenia. Zaprzestanie inhalacji dymu tytoniowego poprawia rokowanie w chorobie, zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnego zawału bądź udaru, poprawia kontrolę ciśnienia tętniczego.
Po 20 minutach: spada ciśnienie krwi, zmniejsza się tętno Po 8 godzinach: poziom tlenku węgla i tlenu we krwi wraca do normy Po 24 godzinach: zmniejsza się ryzyko zawału serca Po 2 tygodniach do 3 miesięcy: poprawia się krążenie, zwiększa się wydolność fizyczna, Po roku: o połowę zmniejsza się ryzyko choroby wieńcowej serca (w porównaniu z osobami kontynuującymi palenie) Po 5 latach: już po 5 latach spada ryzyko udaru mózgu, po 15 latach do poziomu obserwowanego u nigdy niepalących. Po 15 latach: ryzyko choroby wieńcowej serca jest podobne do tego u osób nigdy niepalących;
Jak rzucić palenie?
Warto wiedzieć, że palenie chociaż powoduje wiele chorób samo również świadczy o chorobie. Ta choroba to zespół uzależnienia od tytoniu. Uzależnienie od tytoniu opiera się na doświadczaniu przyjemności, która następuje w rezultacie wyrzutu dopaminy po zapaleniu papierosa i znoszeniu uczucia napięcia spowodowanego spadkiem czy brakiem nikotyny. Dopamina to tzw. hormon szczęścia, który powoduje chwilowe ożywienie, pobudzenie, lepszą koncentrację. Tytoń uzależnia bo zawiera w sobie nikotynę – substancję o narkotycznym działaniu, bardzo mocno uzależniającą. To jest zła wiadomość, ale dobra jest taka, że uzależnienie od tytoniu, tak jak każdą chorobę, można leczyć. Jest wiele milionów osób, którym udało się pokonać uzależnienie.
Instrukcja rzucania palenia w kilku krokach.
Krok 1. Zastanów się co utrudnia Ci podjęcie decyzji lub odwleka w nieskończoność jej realizację. Być może obawiasz się jak będziesz sobie radzić bez papierosa w zdenerwowaniu? Być może obawiasz się przytycia po rzuceniu palenia? Być może nie wierzysz, że Ci się uda?
Krok 2. Pomyśl o swojej motywacji. Zastanów się jakie korzyści przyniesie Ci zaprzestanie palenia? Jak będzie wyglądało Twoje życie jako osoby niepalącej – co zyskasz dzięki niepaleniu? Może będzie to brak napięcia związany z lękiem o zdrowie swoje lub swoich bliskich? Może poczucie dumy z siebie? Może lepsze relacje z partnerem? Może większy budżet, który przeznaczysz na realizację swoich marzeń? A może jeszcze coś innego?
Krok 3. Uświadom sobie w jakich sytuacjach palisz najczęściej. Pomyśl, z których papierosów będzie Ci najtrudniej zrezygnować. Zaplanuj strategię na te chwile. Zapisz sobie na kartce metody na przeczekanie chęci zapalenia. Pamiętaj chęć palenia jest jak fala – przychodzi i odchodzi.
Krok 4. Skorzystaj z fachowej pomocy. Rozważ zastosowanie produktów leczniczych, które skutecznie łagodzą objawy odstawienia nikotyny i ułatwiają rzucenie palenia. W aptekach dostępne są leki, opracowane z myślą o osobach, które chcą rzucić palenie. Bez recepty dostępne są środki z cytyzyną oraz preparaty z terapeutyczną nikotyną (Nikotynowa Terapia Zastępcza) tj.: gumy, pastylki do ssania lub pod język, plastry, inhalatory, spray). Na receptę leki zawierające buprpion oraz wareniklinę. Każdy z leków ma nieco inne działanie, ale wszystkie podnoszą szanse na skuteczne rzucenie palenia od 2 do 4 razy.
Zadzwoń do Telefonicznej Pomocy Palącym, nr 801 108 108 lub z telefonów komórkowych 22 211 80 15 dostaniesz rzetelne poradnictwo, profesjonalne wsparcie oraz pomocne informacje. Poradnia działa od poniedziałku do piątku od 9.00 do 21.00 i w soboty od 09.00 do 15.00.
Zadbaj o swoje serce i już dziś podejmij decyzję. Powiedz stop papierosom.
Autor:
Magdalena Cedzyńska
Poradni Pomocy Palącym
Centrum Onkologii w Warszawie