- Ogólne cele i zasady leczenia nadciśnienie tętniczego
Podstawowym celem leczenia chorego z nadciśnieniem tętniczym (NT) jest zmniejszenie śmiertelności oraz zmniejszenie ryzyka występowania powikłań sercowo-naczyniowych i nerkowych, do których prowadzi przewlekle podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.
Ważnym pojęciem w prowadzeniu leczenia NT są docelowe wartości ciśnienia tętniczego, czyli takie wartości, do których należy obniżyć ciśnienie tętnicze u chorego z NT poprzez wprowadzenie zasad modyfikacji stylu życia oraz stosowanie leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi czyli tzw. leków hipotensyjnych.
Ogólna strategia leczenia chorego z NT powinna obejmować skorygowanie innych poza NT czynników ryzyka, czyli zmniejszenie masy ciała, stężenia cholesterolu i kwasu moczowego we krwi oraz zmniejszenie częstości rytmu serca.
Podstawą decyzji o rozpoczęciu terapii hipotensyjnej powinna być wysokość ciśnienia tętniczego w prawidłowo przeprowadzonym pomiarze.
Pierwszym niezbędnym krokiem terapii NT jest postępowanie niefarmakologiczne polegające na zmianie stylu życia i powinno zostać wprowadzone u wszystkich chorych, u których rozpoznawane jest NT, jak również u chorych z wysokim prawidłowym ciśnieniem tętniczym. Kolejnym krokiem jest rozpoczęcie stosowania leków hipotensyjnych. Zasady wprowadzania poszczególnych elementów terapii NT zostały przedstawione na Rycinie 1.
Rycina 1 Zasady wprowadzanie poszczególnych elementów terapii NT.
- Docelowe wartości ciśnienia tętniczego
Docelowe wartości ciśnienia tętniczego to taka wartość, poniżej której powinno być utrzymywane ciśnienie tętnicze podczas przyjmowania leków hipotensyjnych. Dopiero, gdy takie wartości zostaną osiągnięte nie jest konieczne zwiększanie dawek lub liczby leków hipotensyjnych. Obecnie zgodnie z wytycznymi polskich i europejskich ekspertów u chorych z NT po pierwsze należy obniżyć wartość skurczowego ciśnienia tętniczego poniżej 140 mmHg, a w razie dobrej tolerancji uzyskanego ciśnienia tętniczego należy je obniżyć poniżej 130 mmHg. Natomiast skurczowe ciśnienie tętnicze nie powinno być niższe niż 120 mmHg. W przeprowadzonych badań dowiedziono bowiem, że zbyt niskie wartości skurczowego ciśnienia tętniczego również mogą być niekorzystne dla chorego. Rozkurczowe ciśnienie tętnicze powinno zostać obniżone poniżej 80 mmHg.
Istnieją wyjątki od opisanych powyżej docelowych wartości ciśnienia tętniczego, które dotyczą przede wszystkim chorych w starszym wieku:
- U chorych w wieku powyżej 65 lat zalecane docelowe ciśnienie tętnicze wynosi mniej niż 140/80 mmHg, i nie niżej niż 130/70 mmHg
- U chorych w wieku powyżej 80 lat zaleca się ostrożniejsze obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego do wartości poniżej 150 mmHg
Docelowe wartości ciśnienia tętniczego, zostały przedstawione na rycinie 2.
Rycina 2. Docelowe wartości ciśnienia tętniczego zgodnie z zaleceniami ekspertów
Lek. Ewa Warchoł-Celińska
Klinika Nadciśnienia Tętniczego
Narodowy Instytut Kardiologii w Warszawie