1. Mit- Tylko osoby z nadwagą i otyłością mają podwyższony cholesterol.

Fakt: Podwyższony cholesterol może występować u osób z różną masą ciała. Zdecydowanie częściej występuje o osób z nadwagą lub otyłością. Jednakże należy pamiętać, że szczupłe osoby również mogą mieć podwyższone stężenie cholesterolu. Podobnie jak osoby z nadwagą i otyłością powinny kontrolować jego stężenie. Stosując odpowiednią dietę, prowadząc aktywny tryb życia, utrzymując prawidłową masę ciała, można korzystnie wpływać na cholesterol. Należy utrzymywać je w zakresie optymalnym lub ułatwiając leczenie farmakologiczne.

2. Mit: Podwyższony cholesterol to problem dotyczący głównie mężczyzn.

Fakt: U kobiety przed menopauzą, wysokie stężenie estrogenu działa korzystnie na zwiększenie stężenia tak zwanego „dobrego” cholesterolu HDL. Przyczynia się to do opóźnionego w stosunku do mężczyzn rozwój miażdżycy u kobiet. Po menopauzie obniżenie stężenia estrogenów pociąga za sobą obniżenie dobrego cholesterolu HDL i wzrost stężenia tak zwanego „złego” cholesterolu LDL. Po 50 roku życia nie stwierdza się różnic w często występowania hipercholesterolemii pomiędzy mężczyznami i kobietami. Tak więc, podwyższony cholesterol występuje u obu płci. W ogólnej populacji (niezależnie od wieku) dotyczy 64% kobiet i 70% mężczyzn w Polsce.  

3. Mit: Na Twój cholesterol wpływ ma tylko dieta i aktywność fizyczna.

Fakt: Jest prawdą, że dieta i aktywność fizyczna wpływają na stężenie cholesterolu, ale nie są to tylko jedyne czynniki. Do innych czynników należy: starszy wiek, nadwaga, otyłość. W tym miejscu należy podkreślić, że u niektórych osób występują wrodzone zaburzenia gospodarki lipidowej. U takich osób cholesterol jest podwyższony już od urodzenia, a osoby te narażone są na rozwój miedzy innymi zawału serca, udaru mózgu w dużo młodszym wieku niż osoby z populacji ogólnej. Dlatego też, gdy stwierdzisz u siebie bardzo wysokie stężenie cholesterolu całkowitego > 310mg/dl, cholesterolu LDL > 190mg/dl zawsze skonsultuj się ze swoim lekarzem. Może to być wynik wrodzonego defektu metabolizmu cholesterolu.

4. Mit: Przyjmując leki obniżające cholesterol nie trzeba stosować się do zaleceń dietetycznych i wykonywać aktywności fizycznej.

Fakt: Należy pamiętać, o regularnym przyjmowaniu przepisanych przez lekarza leków obniżających cholesterol. W tym celu najczęściej stosowane są statyny. Leki te są na ogół dobrze tolerowane, a ich systematyczne przyjmowanie prowadzi do obniżenia cholesterolu. Stosowanie leków, zawsze musi być połączone ze stosowaniem „zdrowej” diety oraz regularnej aktywności fizycznej. W celu obniżenia ryzyka wystąpienia zawału serca, czy udaru mózgu towarzystwa kardiologiczne zalecają wykonywanie tygodniowo 150 minut aktywności fizycznej o umiarkowanym nasileniu lub 75 min aktywności o intensywnym nasileniu lub ich kombinację.

5. Mit: Etykieta produktu „bez cholesterolu” – pożywienie jest zdrowe dla serca

Fakt: Powinniśmy pamiętać, o tym, że nawet jeśli na ulotce produktu znajduje się informacja, że produkt jest „bez cholesterolu”, czy ma „niską zawartość cholesterolu”, produkt ten może mieć wysoką zawartość innych „złych” tłuszczy takich jak: tłuszcze trans lub nasycone. Zawsze powinniśmy sprawdzać zawartość produktu nie tylko całkowitej zawartości tłuszczu, ale również obecności tłuszczy trans i nasyconych. Ponadto, należy zwrócić uwagę na całkowitą wartość energetyczną danego produktu. Czasem, produkt reklamowany jako „nisko cholesterolowy” zawiera dużą ilość węglowodanów prostych i charakteryzuje się wysoką kalorycznością. Może to wpłynąć nie tylko na masę ciała ale także na zwiększenie stężenia trójglicerydów.

6. Mit: Dzieci nie mają podwyższonego cholesterolu.

Fakt: Dzieci mogą mieć podwyższone stężenie cholesterolu, podobnie jak dorośli. Najczęściej ma to miejsce, gdy jedno z rodziców lub obydwoje chorują na chorobę o nazwie Rodzinna Hipercholesterolemia (FH- familial hypercholesterolemia). Zatem jest to choroba uwarunkowana genetycznie. Dzieci z rodzinną hipercholesterolemią  mają wysokie ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia jest bardzo istotne w takim przypadku. Co więcej, wpływa na dalsze rokowanie u dziecka, zmniejszając ryzyko wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu. Dzieci rodziców, którzy mają bardzo wysokie stężenie cholesterolu, powinny mieć oznaczony lipidogram.

7. Mit: Leczenie statyną zawsze prowadzi do oczekiwanego obniżenia stężenia cholesterolu.

Fakt: Niestety, nie zawsze samo leczenie statyną prowadzi do zadawalającej kontroli stężenia cholesterolu, zwłaszcza tak zwanego „złego” cholesterolu- LDL. Jest to szczególnie istotne u osób z wysokim lub bardzo wysokim ryzykiem wystąpienia zawału serca i udaru mózgu (zapytaj swojego lekarza jakie jest Twoje ryzyko). U chorych u których obniżenie stężenia cholesterolu za pomocą statyny nie doprowadziło do uzyskania pożądanego stężenia cholesterolu, należy rozważyć modyfikację leczenia, między innymi poprzez dołączenie leku obniżającego cholesterol o innym mechanizmie działania – ezetymibu. Dołączenie ezetymibu do statyny wiąże się z dalszym obniżeniem stężenia cholesterolu LDL. Co więcej, połączenie to jest na ogół dobrze tolerowane i bezpieczne.

8. Mit: Zbyt intensywne obniżenie cholesterolu jest niebezpieczne.

Fakt: Wysokie cholesterol jest związany jest z rozwojem miażdżycy w tętnicach, prowadząc w konsekwencji do ich zwężenia lub zamknięcia. Istotne jest to między innymi w tętnicach wieńcowych,. Ich zwężenie lub zamkniecie prowadzi do zawału serca. Z drugiej strony wiadomo, że uzyskanie bardzo niskich wartości cholesterolu LDL często prowadzi do zahamowania rozwoju miażdżycy lub nawet jej regresji. Obecnie postuluje się, aby obniżać cholesterol do nawet bardzo niskich wartości. Szczególnie u chorych u których doszło już do rozwoju miażdżycy naczyń, a zwłaszcza którzy przebyli zawał serca lub udar mózgu. Obecnie, nie ma jednoznacznych dowodów z badań, które by wskazywały, że takie postępowanie które z jednej strony istotnie zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu, wpływałoby z drugiej strony na zwiększenia ryzyka rozwoju innych chorób.  

Dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski
Samodzielna Poradnia Lipidowa,
Narodowy Instytut Kardiologii w Warszawie

Skip to content